Ochrona życia w prawie kanonicznym i polskim

Słowa kluczowe: prawo kanoniczne, prawo do życia, ochrona prawna, osobowość prawna

Abstrakt

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1983 r. ochrona i obrona życia człowieka wraz z poczęciem została uregulowana w przepisach obejmujących przestępstwa przeciwko życiu i wolności człowieka. Ponadto, Kościół katolicki w Katechizmie Kościoła Katolickiego oraz dokumentach kościelnych wyraża jednoznaczne stanowisko ochrony i obrony życia człowieka. W prawie polskim zgodnie z art. 38 Konstytucji RP z 1997 r. Rzeczpospolita Polska zapewnia prawną ochronę życia każdemu człowiekowi. Określenia dolnej granicy temporalnej życia człowieka ustawodawca dokonał w ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka z 2000 r. Zgodnie z jej treścią: „w rozumieniu ustawy dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletniości”, a Rzecznik Praw Dziecka działa na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególności prawa do życia i jego ochrony. Ponadto, w prawie polskim ustawodawca w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 1993 r. określił sytuacje, w których może być legalnie dokonany zabieg aborcji.

Biogram autora

Ryszard Pankiewicz, Uczelnia Państwowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu

Dr Ryszard Pankiewicz – Instytut Nauk Społecznych, Uczelnia Państwowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu, Polska

Bibliografia

Arias, Juan. 2011. „Komentarz do kan. 1398 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 983-1046. Kraków: Wolters Kluwer Polska.

Biskup, Marian. 1995. „Eutanazja dramatem człowieka.” W Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki Evangelium vitae, red. Antoni Młotek, i Tadeusz Reronia, 91-95. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny.

Czelny, Michał. 2014. „Odpowiedzialność prawnokarna lekarza za realizację obowiązków ustawowych zawartych w art. 39 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.” Roczniki Nauk Prawnych 24, nr 3:79-97.

Grześkowiak, Alicja. 1990. Zagadnienia prawnokarnej ochrony dziecka poczętego w pracach Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1991. Szczecin: Ottonianum.

Grześkowiak, Alicja. 2017. „Ochrona życia w nauczaniu Jana Pawła II.” Studia Prawnicze KUL 4 (72): 125-67.

Kaczmarek, Tadeusz. 2006. Wolność dysponowania życiem a prawo do godnej śmierci. Rozważania o przestępstwie i karze. Warszawa: Wydawnictwo Kodeks.

Królikowski, Michał. 2007. „Wprowadzenie.” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 5-6. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.

Młotek, Antoni. 1995. „Życie ludzkie – cenny dar Boży.” W Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki Evangelium vitae, red. Antoni Młotek, i Tadeusz Reronia, 71-73. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny.

Piechowiak, Marek. 2010. „Wokół konstytucyjnej ochrony życia. Próba oceny propozycji nowelizacji Konstytucji RP.” Przegląd Sejmowy 1 (96): 5-47.

Pryba, Andrzej. 2017. „Odpowiedzialność rodziny za dar życia ludzkiego.” Teologia i Moralność 12, nr 2 (22):232.

Safian, Marek, i Leszek Bosek. 2016. Konstytucja RP. T. 1: Komentarz – Art. 1-86. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Sitarz, Mirosław. 2019. „Prawa dziecka w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Wybrane zagadnienia.” Kościół i Prawo 8 (21), nr 1:85-99.

Sitarz, Mirosław, Michał Grochowina, Mariola Lewicka, i in., red. 2012. Kościelne prawo publiczne. Wybór źródeł. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Słowikowska, Anna. 2016. „After-birth abortion – critical analysis of the legal aspect.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 9:218-26.

Smyczyński, Tadeusz. 2007. „Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Druk Sejmowy Nr 993).” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 16-19. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.

Szczot, Elżbieta. 2019. „Dziecko.” W Leksykon Prawa Kanonicznego, red. Mirosław Sitarz, 649-54. Lublin: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Sztafrowski, Edward. 1986. Podręcznik prawa kanonicznego. T. 4. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.

Świto, Lucjan. 1997. „Osobowość prawna «nasciturusa» w prawie kanonicznym i polskim.” Prawo Kanoniczne 40, nr 1-2:233-48.

Tacikowska, Magdalena. 2012. „Przestępstwo eutanazji w prawodawstwie Kościoła katolickiego.” Kościół i Prawo 1 (14): 209-18.

Tokarczyk, Roman. 1997. Prawo narodzin życia i śmierci. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.

Wenz, Wiesław. 2016. „Ochrona życia dziecka poczętego w prawie kanonicznym.” Kościół i Prawo 5 (18), nr 2:127-65.

Wiak, Krzysztof. 2001. Ochrona dziecka poczętego w polskim prawie karnym. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Wiak, Krzysztof. 2017. „Pojęcie «dziecko» w Kodeksie karnym na tle wzorców międzynarodowych i konstytucyjnych.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 10:261-73.

Wiak, Krzysztof. 2018. „Ochrona karna prawa człowieka do życia w polskim prawie.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 11, nr 2:475-94.

Wróbel, Włodzimierz. 2007. „Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Druk Sejmowy Nr 993).” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 20-24. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.

Zielińska, Eleonora. 2007. „Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Druk Sejmowy Nr 993).” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 11-15. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.

Opublikowane
2020-09-28
Dział
Artykuły