Posoborowe implikacje dotyczące eklezjologii prawa kościelnego w doktrynie polskich kanonistów

Abstrakt

W rozważaniach dotyczących eklezjologii Kościoła z punktu widzenia kanonistycznego, ale i również teologicznego, wydaje się słusznym stwierdzić, iż w sposób pełny nie da się wyczerpać definicji Kościoła, ponieważ właśnie w aspekcie niewidzialnym pozostanie on nieuchwytny w ramach badań czysto empirycznych. Dlatego słusznie stwierdzają polscy kanoniści, że prawo kanoniczne powinno badać z własnego punktu widzenia ten porządek, a kanonistyka nie powinna określać się przez relacje do innych nauk, lecz poszukiwać własnych metod prowadzących do celu. Kanoniści stawiali sobie pytanie, w jaki sposób dyrektywy wydawane przez prawodawcę, który kieruje społecznością, mają się do własnego i podstawowego celu Kościoła – zbawienia dusz. Dary chrztu i predyspozycje naturalne mają nadawać dynamizm całej wspólnocie. Wydaje się również słusznym zarzut stawiamy obecnemu Kodeksowi, jakoby prawa wiernych zostały w nim zawarte nieco defensywnie. Rozróżnienie pomiędzy pierwszorzędnym celem prawa regulującym życie społeczne, jak i ostatecznym, czyli zbawieniem, dało odpowiedź. Prawo umożliwia osiągnięcie zbawienia właśnie przez własny porządek, który pośrednio służy temu celowi i ostatecznie ukierunkowuje na cel ostateczny.