Kompetencje kreacyjne biskupa diecezjalnego w wykonywaniu władzy sądowniczej

Dominik Dryja

doi:10.18290/kip.2017.6.2-4

Dominik Dryja Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji

DOI: https://doi.org/10.18290/kip.2017.6.2-4

Słowa kluczowe: sądownictwo kościelne; trybunał; Kościół partykularny; urzędy sądowe

Abstrakt

W wykonywaniu władzy sądowniczej przez biskupa diecezjalnego można wyróżnić cztery rodzaje przysługujących mu kompetencji: władcze, kreacyjne, koordynacyjne i nadzorcze. Realizacja kompetencji kreacyjnych przez biskupa w sprawowaniu władzy sądowniczej stanowi cel artykułu. Na początku analizie poddano regulacje prawne dotyczące erygowania trybunału w diecezji oraz ustanawiania urzędów obligatoryjnych i fakultatywnych. Urzędami obligatoryjnymi są: wikariusz sądowy, sędziowie, promotor sprawiedliwości, obrońca węzła oraz notariusz. Urzędami fakultatywnymi są: pomocniczy wikariusz sądowy, kierownik kancelarii sądu, stali obrońcy. Następnie został scharakteryzowany trybunał międzydiecezjalny. Taki sąd pierwszej instancji może utworzyć zgodnie kilku biskupów diecezjalnych dla swoich Kościołów partykularnych.

Bibliografia

Chmiel, Wojciech. 1997. „Notariusz według Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku.” Rejent 6:78-88.

De Diego-Lora, Carmelo. 2011. „Strony w sprawie.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 1111-121. Kraków: Wolters Kluwer Polska.

Del Amo, Leon, i Juan Calvo-Álvarez. 2011. „Różne stopnie i rodzaje trybunałów.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 1059-1088. Kraków: Wolters Kluwer Polska.

Dzięga, Andrzej. 1999. „Zadania procesowe obrońcy węzła małżeńskiego.” W Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i studia. T. 1, red. Andrzej Dzięga, 23-40. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.

Gerosa, Libero. 1999. Prawo Kościoła. Poznań: Pallottinum.

Górecki, Edward. 2004. „Pozycja biskupa w Kościele partykularnym.” W Kościół partykularny w Kodeksie Jana Pawła II, red. Józef Krukowski, i Mirosław Sitarz, 77-89. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Grzywacz, Jerzy. 1974. Promotor sprawiedliwości i jego udział w sprawach małżeńskich. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.

Krukowski, Józef. 2007. „Proces karny.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. V: Księga VII. Procesy, red. Józef Krukowski, 400-19. Poznań: Pallottinum.

Lempa, Florian. 2013. Kompetencje, uprawnienia i obowiązki w Kościele Katolickim. Białystok: TEMIDA 2.

Miziński, Artur Grzegorz. 2011. Status prawny adwokata w Kościele łacińskim. Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium.

Pawluk, Tadeusz. 2009. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 4, Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.

S. Sylviani. 1865. “De gubernatione Dei, lib. II.” W Patrologiae cursus completus. Series latina, ed. Jacques-Paul Migne, t. 53, 47-79. Paris: Excudebatur et venit apud J.P. Migne editorem; tekst polski w: Sylwian z Marsylii, Dzieła wszystkie. Opracowanie Wincenty Myszor, Tadeusz Kołosowski, Józef Numowicz i in. Tłumaczenie Paulina Jakubowska, Tadeusz Kołosowski, i Marta Przyszychowska. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Sitarz, Mirosław. 2004. Słownik prawa kanonicznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Sztychmiler, Ryszard. 2007. „Trybunały.” W Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas conuubii”, red. Tomasz Rozkrut, 57-121. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.

Wrenn, Lawrence G. 2000. “Trials in General.” W New Commentary on the Code of Canon Law, red. John P. Beal, James A. Coriden, and Thomas J. Green, 1614-654. New York-Mahwah: Paulist Press.