Kościół Matki Bożej Gromnicznej – świątynia zaanektowana?

Stanisław Kawa

doi:10.18290/kip.2016.5.2-9

Stanisław Kawa Instytut Teologiczny im. św. Józefa Bilczewskiego we Lwowie

DOI: https://doi.org/10.18290/kip.2016.5.2-9

Słowa kluczowe: Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie; zwrot świątyń i mienia kościelnego; prawo majątkowe; dyskryminacja na tle etnicznym i wyznaniowym

Abstrakt

Kościół Matki Bożej Gromnicznej został zbudowany w XVII w. Do 1946 r. świątynia należała do archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego. Po uzyskaniu niepodległości Państwa ukraińskiego i wznowieniu struktur Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie rozpoczęto starania o zwrot kościoła prawowitemu i historycznemu właścicielowi. Jednak władze miasta, wrogo nastawione wobec katolików łacińskich, ze względu na ich polskie korzenie, świątynię złośliwie przekazały na własność wspólnocie Kościoła greckokatolickiego. Po stronie hierarchów grekokatolickich istnieje dobra wola, aby kościół ten został zwrócony Kościołowi łacińskiemu na Ukrainie. Jednak według ustawodawstwa ukraińskiego, to zarejestrowana wspólnota wiernych jest decydentem w tej kwestii, ponieważ jest aktualnie prawnym właścicielem kościoła. Gdyby można było oczekiwać od hierarchów grekokatolickich bardziej zdecydowanej postawy i działań, a zarazem wykluczyć polityczną niechęć władz lwowskich wobec Kościoła rzymskokatolickiego, to istnieją możliwości na drodze prawnej (nawet przy braku reform państwowych w kulejącym ukraińskim systemie sądowniczym) na triumf sprawiedliwości – uznanie prawa własności rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej do kościoła Matki Bożej Gromnicznej we Lwowie.

Bibliografia

Schematismus Archidioecesis Leopoliensis ritus latini. 1939. Leopoli.

„Arhitekturno-chudozhestvennyye pamyatniki XIII-XX vekov.” 1975. «Iskustvo» Leningradskoye Otdeleniye 112-13.

Jacukiewicz, Marta. 2015. „Boimy się aby nie było III wojny światowej [wywiad z abp. M. Mokrzyckim, 10.03.2015].” http://www.deon.pl/religia/wiara-i-spoleczenstwo/art,992,boimy-sie-aby-nie-bylo-iii-wojny-swiatowej.html [dostęp: 30.07.2016].

Jarosińska, Justyna. 2016. „Grekokatolicy przejęli bezprawnie nasze świątynie [relacja z pobytu w KUL abp. M. Mokrzyckiego, 09.05.2016].” http://lublin.gosc.pl/doc/3144943.Wiekszosc-naszych-swiatyn-przejal-bezprawnie-Kosciol [dostęp: 1.08.2016].

Kaczorowski, Bartłomiej. 1990. Zabytki starego Lwowa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.

Kordonski, Roman. 2015. „Likwidacja Kościoła greckokatolickiego w latach 1939-1946 na Ukrainie.” Studia Warmińskie 52:281-90.

Łepkowski, Wojciech, red. 2002. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Wyd. 2. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.

Mokrzycki, Mieczysław. 2016. „Archidiecezja lwowska. XXV lat wolności, demokracji i dyskryminacji.” http://niedziela.pl/artykul/22275/Lublin-inauguracja-Instytutu-Pamieci [dostęp: 29.07.2016].

Skorupka, Stanisław, Halina Auderska, i Zofia Łempicka, red. 1974. Mały słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Smirnow, Jurij. 2014. „Kościół Matki Boskiej Gromnicznej.” Kurier Galicyjski 14-15 (210-211): 19-28.

Tomasik, Krzysztof i Marcin Przeciszewski. 2015. „Abp Szewczuk: Chodzi o naszą i waszą wolność! [wywiad z abp. S. Szewczukiem, 13.06.2015].” https://ekai.pl/wydarzenia/wywiad/x89938/abp-szewczuk-chodzi-o-nasza-i-wasza-wolnosc/ [dostęp: 30.07.2016].