Urząd wikariusza parafialnego. Współpraca i autonomia w posługiwaniu duszpasterskim

Abstrakt

Urząd wikariusza parafialnego, który przeszedł długą ewolucję w Kościele, nie może być postrzegany jako wykonywanie doraźnych zadań zleconych przez proboszcza. Posługa wikariusza parafialnego nie jest też określana, jak w Kodeksie z 1917 roku, za pomocą pięciu różnych kategorii: wikariusz aktualny, zarządca, zastępca, pomocnik, współpracownik. Obecne prawo – inspirowane Soborem Watykańskim II – uznaje natomiast wikariusza za autentycznego współpracownika proboszcza i uczestnika jego troski, który jest ustanowiony do tej posługi przez biskupa diecezjalnego, aby – na zasadzie braterskiego współdziałania – sprawował pod władzą proboszcza dzieło nie tylko o charakterze duszpasterskim, ale i pasterskim (por. kan. 545 § 1 KPK/83). Obowiązki i uprawnienia wikariusza parafialnego, oprócz tych kodeksowych przyznających mu w określonych sytuacjach nawet uprawnienia do zastępowania proboszcza, zostały bardziej szczegółowo określone przez prawo partykularne. Dla lepszego zrozumienia zależności pomiędzy współpracą i autonomią wikariusza parafialnego w posługiwaniu duszpasterskim należy posłużyć się postanowieniami synodów diecezjalnych, które uwzględniając specyfikę konkretnych parafii i diecezji, określiły właściwe miejsce wikariusza parafialnego. Sprawuje on swoje posługiwanie z mandatu biskupa diecezjalnego, ale pod władzą proboszcza, z którym winien uzgadniać wszystkie plany i zamierzenia. Jako współbrat proboszcza w trosce o parafię, otrzymał on stosowną autonomię, która nie tylko pozwoli uczynić jego posługę bardziej owocną, ale i przygotowuje go do podjęcia w przyszłości samodzielnych zadań pasterskich.