Ekspozycja chusty islamskiej przedmiotem rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Agnieszka Romanko

doi:10.18290/kip.2015.4.2-13

Agnieszka Romanko Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji

DOI: https://doi.org/10.18290/kip.2015.4.2-13

Słowa kluczowe: wolność myśli, sumienia i religii, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, prawo krajowe, szkoła, uniwersytet

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza wybranego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w przedmiocie manifestacji własnej religii lub przekonań poprzez noszenie chusty islamskiej. Autorka – w porządku chronologicznym – charakteryzuje następujące wyroki/decyzje Europejskiego Trybunału Praw Człowieka: decyzję Dahlab przeciwko Szwajcarii, wyrok Leyla Sahin przeciwko Turcji i wyrok Dogru przeciwko Francji. Prezentowany artykuł zawiera charakterystykę okoliczności sprawy, właściwe prawo krajowe, postępowanie i rozstrzygnięcie Trybunału, a w konsekwencji – interpretację orzeczenia.

Bibliografia

Evans, Carolyn. 2001. Freedom of religion under the European Convention on Human Rights, New York: Oxford University Press.

Evans, Malcolm D. 2009. Manual on the wearing of religious symbols in public areas. Leiden–Boston: Martinus Nijhoff Publishers.

Falski, Jacek. 2008. „Europejskie kryteria wolności sumienia i wyznania a islam.” Państwo i Prawo 9:57-68.

Falski, Jacek. 2006. „Państwo laickie wobec problemu prezentowania symboli religijnych.” Państwo i Prawo 6:73-84.

Falski, Jacek. 2011. „Wokół zakazu symboli religijnych we francuskiej szkole publicznej.” Państwo i Prawo 12:43-55.

Garlicki, Leszek. 2009. „Religia a szkoła publiczna (na tle aktualnego orzecznictwa strasburskiego).” W Pro bono Republicae. Księga jubileuszowa profesora Michała Pietrzaka, red. Paweł Borecki, Andrzej Czohara, Tadeusz Zieliński, 244-254. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.

Granat, Mirosław. 2003. „Granice wolności religijnej w społeczeństwie pluralistycznym.” W Kultura i Prawo. Materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat Religia i Wolność religijna w Unii Europejskiej. Warszawa, 2-4 września 2002, red. Józef Krukowski, Otto Theisen, 173-192. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Hucał, Michał. 2012. Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Jasudowicz, Tadeusz. 2001. Wolność religii. Wybór materiałów. Dokumenty. Orzecznictwo. Toruń: TNOiK.

Kamiński, Ireneusz C. 2013. „Islamska chusta i zasłony twarzy u kobiet w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.” Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego 11:7-19.

Krukowski, Józef. 2013. Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Krukowski, Józef. 2000. „Systemy relacji między państwem a Kościołem.” W Polskie prawo wyznaniowe, red. Józef Krukowski, 25-38. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.

Łakomy, Henryk. 1999. Państwo a Kościół we Francji. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.

Minnerath, Roland. 2001. “Church autonomy in Europe.” W Church autonomy, red. Gerhard Robbers, 381-393. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Misztal, Henryk, i Stanisz Piotr. 2010. „Wolność wyznania a symbole religijne w życiu publicznym państwa świeckiego.” Annales Canonici 6:37-55.

Robbers, Gerhard. 2007. „Islam w Europie.” W Kultura i Prawo. Materiały V Międzynarodowej Konferencji na temat Tożsamość kulturowa Unii Europejskiej a pluralizm religijny. Trewir, 18-19 września 2006, red. Józef Krukowski, Josef Isensee, Mirosław Sitarz, 173-178. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Rozner, Monika. 2002. „Prawo do wolności religijnej w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r.” Studia z Prawa Wyznaniowego 5:111-139.

Rutz, Gregor A. 2001. “Church autonomy and religious liberty in Switzerland.” W Church autonomy, red. Gerhard Robbers, 533-539. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Safjan, Marek. 2003. „Wolność religijna w konstytucjach państw europejskich.” W Kultura i Prawo. Materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat Religia i Wolność religijna w Unii Europejskiej. Warszawa, 2-4 września 2002, red. Józef Krukowski, Otto Theisen, 43-73. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Sitarz, Mirosław. 2013. „Świeckość państwa.” W Encyklopedia Katolicka, t. XIX, 366-367. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Sitarz, Mirosław. 2014. „Wolność religijna.” W Wielka Encyklopedia Prawa, t. II, red. Grzegorz Leszczyński, 248-249. Warszawa: Fundacja „Ubi societas, ibi ius”.

Stanisz, Piotr. 2014. „Symbole religijne w szkole publicznej.” W Religia i etyka w edukacji publicznej, red. Józef Krukowski, Paweł Sobczyk, Michał Poniatowski, 143-167. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Stanisz, Piotr, i Sobczyk Paweł. 2014. “Freedom of thought, conscience and religion as the main principle of ‘the Union ecclesiastical law’.” W The Law and Security Challenges. Europe after the NATO and EU Enlargements, red. Cezary Szyjko, 61-73. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.

Suchocka, Hanna. 1991. „Nauczanie religii w szkole w świetle Konstytucji i ustawodawstwa wybranych państw europejskich.” W Nauczanie religii w szkole w państwie demokratycznym, red. Józef Krukowski, 85-99. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Suchocka, Hanna. 1999. „Prawo do nauczania religii w szkole na tle standardów europejskich.” Ethos 1-2:342-355.

Vogel, Bernhard. 2007. „Unia Europejska a pluralizm religijny.” W Kultura i Prawo. Materiały V Międzynarodowej Konferencji na temat Tożsamość kulturowa Unii Europejskiej a pluralizm religijny. Trewir, 18-19 września 2006, red. Józef Krukowski, Josef Isensee, Mirosław Sitarz, 25-37. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Warchałowski, Krzysztof. 2004. Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.