Wybrane aspekty posłannictwa wiernych świeckich według Kodeksu Prawa Kanonicznego

  • Justyna Krzywkowska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Słowa kluczowe: wierny świecki, zdolność kanoniczna, prawa i obowiązki w Kościele, urzędy kościelne

Abstrakt

Wierny to ten, który przez chrzest został włączony do wspólnoty Kościoła. W aspekcie prawnym chrzest oznacza nabycie praw i zaciągnięcie zobowiązań właściwych chrześcijanom. Prawa te i obowiązki zostały określone w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. Osobowości prawnej nabytej w Kościele, ze względu na jej charakter sakramentalny, nie można utracić ani jej znieść. Świeccy, odznaczający się odpowiednią wiedzą i nieposzlakowaną opinią mogą być dopuszczeni do pełnienia niektórych urzędów i zadań kościelnych. Na tego rodzaju udział Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 r. nie zezwalał, rezerwując całą władzę jurysdykcji dla duchownych. Wpływ na dopuszczenie wiernych świeckich do kościelnej władzy jurysdykcyjnej miały postanowienia Soboru Watykańskiego II wyrażone przede wszystkim w Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium oraz Dekrecie o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem. Przepisy zezwalają wiernym świeckim – zarówno mężczyznom, jak i kobietom – na pełnienie wielu funkcji sądowych. Ponadto katolicy świeccy wchodzą w skład rad duszpasterskich (diecezjalnych i parafialnych), mogą brać udział w synodach diecezjalnych. Z powodu braku duszpasterzy, jeśli tego domaga się konieczność, również wierni świeccy mogą przewodniczyć modlitwom liturgicznym, udzielać sakramentu chrztu św. i Komunii św. Obserwuje się współcześnie rozwój ruchów i stowarzyszeń o charakterze religijnym, które realizują wiele inicjatyw w społeczności lokalnej. Coraz częściej misja świeckich w Kościele jest dostrzegana i uznawana.

Bibliografia

Bartczak, Adam. 2012. „Udział wiernych świeckich w sądownictwie kościelnym.” W Prawo i Kościół. 4. Poznań; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Wydział Teologiczny.

Górecki, Edward, 2014. „Niektóre uwarunkowania owocności duszpasterskiej w parafii według Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II w świetle Evangelii gaudium papieża Franciszka. Refleksje kanoniczno-pastoralne.” W Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. Mirosław Sitarz, Piotr Stanisz, Henryk Stawniak, Lublin: TN KUL.

Jan Paweł II. 2015. Encyklopedia nauczania moralnego. Red. Janusz Nagórny, Krzysztof Jeżyna. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.

Kacprzyk, Wiesław. 2008. Prawo do prywatności w prawie kanonicznym i w prawie polskim. Studium prawnoporównawcze. Lublin: TN KUL

Krukowski, Józef, red. 2005. Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II. 1, Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny. Poznań: Pallottinum.

Krzywda, Józef. 2014. „Teologicznoprawne motywy i racje współuczestnictwa wiernych świeckich w ewangelizacyjnej misji w Kościele i dla świata.” W Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. Mirosław Sitarz, i Piotr Stanisz, Henryk Stawniak. Lublin: TN KUL.

Krzywkowska, Justyna. 2012. „Pozycja prawna osób świeckich w Kościele według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r.” W Podmiotowość w prawie, red. Bronisław Sitek, i Małgorzata Szwejkowska, Olsztyn: UWM.

Lempa, Florian. 2013. Kompetencje, uprawnienia i obowiązki w Kościele Katolickim. Białystok: Temida 2.

Majer, Piotr, red. 2011. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, Kraków: Wolters Kluwer Polska.

Necel, Wojciech. 2014. „Prawo wiernych do otrzymania od pasterzy pomocy duchowych – słowa Bożego i sakramentów (kan. 213 KPK).” W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, i Mirosław Sitarz, Bartłomiej Pieron. Lublin: TN KUL.

Rakoczy, Tomasz. 2011. Publiczne stowarzyszenia wiernych w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku., Gniezno: Gaudentinum.

Różański, Mieczysław, i Sztychmiler, Ryszard, red. 2015. Wychowanie religijne i moralne. Olsztyn: UWM.

Sądel, Janusz. 2008. Kanoniczne powierzenie urzędu kościelnego w Kodeksach Prawa Kanonicznego z 1917 r. i 1983 r. (Studium historyczno-prawne). Rzeszów: Wydawnictwo Bonus Liber.

Sitarz, Mirosław. 2004. Słownik prawa kanonicznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Sitarz, Mirosław. 2008. Kompetencje organów kolegialnych w Kościele partykularnym w sprawowaniu władzy wykonawczej według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, Lublin: TN KUL.

Sitarz, Mirosław. 2014. „Obowiązek wiernych do zachowania posłuszeństwa Biskupowi Rzymu i biskupom będącym w łączności z nim”. W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, i Mirosław Sitarz, Bartłomiej Pieron, Lublin: TN KUL.

Słowikowska, Anna. 2014. Uczestnictwo wiernych świeckich w liturgii Kościoła Łacińskiego. Studium kanoniczne. Lublin: TN KUL.

Sztychmiler, Ryszard. 1999. Obowiązki małżeńskie. Warszawa: ATK.

Sztychmiler, Ryszard. 2003. Ochrona praw człowieka w normach kanonicznego procesu spornego. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Tokarczyk, Roman 2000. Prawa narodzin, życia i śmierci. Kraków: Zakamycze.

Opublikowane
2020-02-28
Dział
Artykuły