“Keyboard wizard” in the world of diplomacy. The role of Ignace Jan Paderewski in the fight for polish borders (1919-1920)
Abstract
Ignace Jan Paderewski (1860-1941) – a world-famous pianist, composer, politician, statesman and diplomat played a significant role in shaping the reborn Polish state and its borders. He undertook active political activity during the First World War. In the years 1915-1918, he acquired the President of the United States, Woodrow Wilson and his closest associates, as well as over 4 million American Polonia for the Polish cause. He gained real influence on the shaping of the territory and borders of the Polish state after taking office as the Prime Minister of the Polish Government and the Minister of Foreign Affairs. This took place on January 16, 1919. Paderewski led to the recognition of the reborn Polish state in the international arena by the United States (January 30, 1919), France (February 23), Great Britain (February 25), Italy (February 27), and then other countries. He represented Poland in Paris as a delegate to the peace conference. During the several months of deliberations he fought for the incorporation into the Polish state of Eastern Galicia, Cieszyn Silesia and Upper Silesia, as well as Gdańsk together with Pomerania. He was supported in these activities by well-known Polish scholars, both historians (Szymon Askenazy, Oskar Halecki, Władysław Konopczyński) and geographers (Eugeniusz Romer). Together with Roman Dmowski, he signed at Versailles on 28 June 1919 a peace treaty ending World War I. After resigning from the post of prime minister on December 9, 1919 and leaving the country, he was still interested in Polish affairs. He returned to political activity during the Bolshevik invasion of Poland. From July 1920 to May 1921, at the request of the Polish government and the head of state Józef Piłsudski, he was a Polish delegate to international conferences and a representative at the League of Nations.
References
Davies N., Orzeł biały, gwiazda czerwona. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, Kraków 1997.
Dąbrowski A., Archiwum Ignacego Jana Paderewskiego z lat 1861-1941 przechowywane w zasobie Archiwum Akt Nowych – tylko online na stronie: http://cennebezcenne.pl/wp-content/uploads/2018/05/DABROWSKI-www.pdf
Drozdowski M.M., O niepodległą i demokratyczną Rzeczpospolitą. Z dziejów aktywności artystycznej i obywatelskiej Ignacego Jana Paderewskiego, Kraków–Warszawa 2018.
Drozdowski M.M., Ignacy Jan Paderewski – współtwórca Niepodległej, Warszawa 2017.
Drozdowski M.M., Ignacy Jan Paderewski. Zarys biografii politycznej, wyd. 2 poprawione, Warszawa 1981.
Drozdowski M.M., Paderewski w latach II wojny światowej, „Więź”, 1986, nr 5/6, s. 175-188.
Goclon J., Paderewski jako Prezes Rady Ministrów (16 stycznia – 9 grudnia 1919), „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 63(2011), z. 1, s. 221-245.
Goclon J., Rząd Ignacego Paderewskiego. Geneza, skład osobowy i działalność (16 stycznia 1919 – 9 grudnia 1919), „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica, 86, 2011, s. 94-145.
Goclon J., Próby reform i dokonania gabinetu Ignacego Paderewskiego w świetle protokołów posiedzeń Rady Ministrów (16 stycznia – 9 grudnia 1919 r.), cz. 1, „Słupskie Studia Historyczne” 2015, nr 19, s. 133-171.
Górny M., Karty na stół. Geografia i granice nowej Europy po I wojnie światowej, „Kwartalnik Historyczny”, 125(2018), z. 2, s. 427-469.
Górski R., Archiwum Ignacego Jana Paderewskiego. Proces aktotwórczy i archiwizacja, „Teki Archiwalne. Seria Nowa”, t. 11 (33), 2011, s. 345-362.
Halski Cz., Ignacy Jan Paderewski. Dzieje wielkiego Polaka i wielkiego Europejczyka, London 1964.
Konopczyński W., Dziennik 1918-1921, cz. 1, oprac. P. Biliński, P. Plichta, Warszawa–Kraków 2016.
Krochmal A., Król pianistów w świecie polityki. Ignacy Jan Paderewski w dokumentach archiwalnych, Warszawa 2019.
Landau R., Paderewski, London 1934, Warszawa 1935.
Lisiak H., Paderewski. Od Kuryłówki po Arlington, Poznań 1992.
Matuszek E., Akt pamiątkowy objęcia Górnego Śląska przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej. Dzieje jednego dokumentu, Katowice 2019.
Olczak M., Ignacy Jan Paderewski 1860-1941, Warszawa 2018.
Opieński H., Ignacy Jan Paderewski, Warszawa 1928.
Orłowski J., Ignacy Jan Paderewski i odbudowa Polski, t. I-II, Chicago 1939-1940.
Paderewski. Anatomia geniuszu, Warszawa 2018.
Paderewski. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, 17 lutego – 20 maja 2018, red. J. Bojarska-Cieślik, M. Pinker, J. Popkowska, Warszawa 2018.
Pamięć Polski. Dokumenty Niepodległej. Wystawa III edycji Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata. Wydanie specjalne z okazji XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie, 18-20 września 2019 r., Warszawa 2019.
Perkowska M., Diariusz koncertowy Ignacego Jana Paderewskiego, Kraków 1990.
Perkowska-Waszek M., Ignacy Jan Paderewski o sobie. Zarys biografii wzbogacony listami artysty, Tarnów–Kąśna Dolna 2004.
Perkowska-Waszek M., Paderewski i jego twórczość. Dzieje utworów i rys osobowości kompozytora, Kraków 2010.
Perkowska-Waszek M., Za kulisami wielkiej kariery. Paderewski w dziennikach i listach Sylwina i Anieli Strakaczów 1936-1937, Kraków 1994.
Phillips Ch., The Story of a Modern Immortal, New York 1933.
Piber A., Archiwum Ignacego Jana Paderewskiego, „Archeion”, t. 39(1963), s. 63-86.
Piber A., Droga do sławy. Ignacy Paderewski w latach 1860-1902, Warszawa 1982.
Pilat T., Podręcznik statystyczny Galicji, t. IX, cz. 1, Lwów 1913.
Przybylski H., Paderewski. Między muzyką a polityką, Katowice 1992.
Radziwiłłowicz D., Błękitna Armia. W 80. rocznicę utworzenia, Warszawa 1997.
Romer E., Geograficzno-statystyczny atlas Polski, Warszawa–Kraków 1916.
Romer E., Pamiętnik paryski (1918-1919), oprac. A. Garlicki, R. Świętek, Wrocław 1989.
Suleja W., Ignacy Jan Paderewski, premier Republiki Polskiej 16 I – 9 XII 1919, w: Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Chojnowski, P. Wróbel, Wrocław 1992.
Szymczak D., Najważniejszy gość Bazaru. Paderewski, Bazar i powstanie wielkopolskie, „Kronika Miasta Poznania”, 2015, nr 4, s. 140-158.
Śląsk Cieszyński od Wiosny Ludów do I wojny światowej w latach 1848–1918, red. I. Panic, K. Nowak, Cieszyn 2013.
Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945, red. K. Nowak, Cieszyn 2015.
Wanatowicz M., Historia społeczno-polityczna Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego w latach 1918-1945, Katowice 1994.
Wapiński R., Ignacy Paderewski, Wrocław 1999.
Weinfeld I., Ludność miejska Galicyi i jej skład wyznaniowy (1881–1910), „Wiadomości Statystyczne o stosunkach krajowych wydawane przez Krajowe Biuro Statystyczne”, red. T. Pilat, t. XXIV, z. II, Lwów 1912.
Wnętrzak G., Stosunki polityczne i narodowościowe na pograniczu Śląska Cieszyńskiego i Galicji Zachodniej w latach 1897-1920, Toruń 2014.
Zamoyski A., Paderewski, Warszawa 1992.
Zamoyski A., Warszawa 1920. Nieudany podbój Europy. Klęska Lenina, Kraków 2009.
Zespoły akt do dziejów powstań śląskich i plebiscytu na Górnym Śląsku z lat 1918-1950 w zasobie Archiwum Państwowego w Katowicach, oprac. E. Długajczyk, P. Greiner, S. Krupa, Katowice 2011.
Żebrowski M., Paderewski w Kalifornii, Toruń 2018.
Żurawski vel Grajewski P.P., Sprawa ukraińska na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919, Warszawa 2017.
Державний архів Житомирської области. Анотований реєстр описів. Фонди дворянського періоду, Житомир 2009.
