Польские священники в сибирской ссылке. Письма ксендзов: А. Ойржановского, Л. Тенсеровского, А. Рошковского 1835-1842 годы

Abstract

Polscy księża na syberyjskim zesłaniu. Listy księży: A. Ojrzanowskiego, L. Tensiorowskiego i A. Roszkowskiego z lat 1835-1842

Artykuł traktuje o losach trzech księży zesłanych na Syberię Wschodnią za udział w polskich wydarzeniach powstańczych lat 1831 (powstanie listopadowe) i 1833 (partyzantka Józefa Zaliwskiego). Oparty został głównie na materiałach archiwalnych archiwum w Irkucku w Rosji. Składa się z dwóch części: pierwsza dotyczy dziejów księży na Syberii w latach 1835-1843 oraz niektórych szczegółów ich wcześniejszego patriotycznego zaangażowania w Królestwie Polskim; druga – to listy księży do władz rosyjskich z prośbami o ulżenie ich zesłańczej doli, pisane w dwóch miejscach ich osiedlenia, w Tunce i Bałagańsku. Wszyscy ci księża zostali zwolnieni z zesłania w latach 1842-1843 i powrócili na ziemie polskie. Artykuł ma dużą wartość poznawczą; ustala wiele szczegółów w mało dotąd rozpoznanych biografiach księży (porównaj biogramy w: W. Śliwowska, Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX w. Słownik biograficzny, Warszawa 1998).