Historical Component Parts and Movable Appurtenances of Monuments. The Object of the Entry in the Register of Monuments – Notes De Lege Lata and De Lege Ferenda

Monika Drela

doi:10.18290/rnp.2017.27.3-2en

Monika Drela University of Wrocław, Faculty of Law, Administration and Economics

DOI: https://doi.org/10.18290/rnp.2017.27.3-2en

Keywords: equipment of churches; movable monument; component part of an immovable monument; appurtenance; collective entry in the register of monuments

Abstract

This article seeks to analyse the provisions of the Polish Act on the protection and care of monuments related to movable monuments in the context of the object of entry in the register of monuments under the currently applicable law, taking into consideration the provisions of the Polish Civil Code related to movable things. The Author presents a discussion of the status of a movable object under civil law as a self-contained thing, a component part or appurtenance of another thing in order to show the difference between a movable monument and a component part of an immovable monument. Currently, this distinction is particularly problematic in practice regarding the registration of sacred art monuments, constituting the equipment or decorations of churches. The practice of entering wall decorations and other flat surfaces of buildings in the register of movable monuments is not consistent with the law. Instead, these should be captured as permanent equipment of immovable monuments (which applies mainly to churches) in one entry – as component parts or appurtenances attached to the immovable monument. The remarks formulated by the Author may serve as the basis for further legislative work with respect to proposed content of legal provisions of the act on the protection and care of monuments. The final part concerns the way of protecting folklore (intangible cultural heritage) by entering movable assets in the register of monuments along with an immovable monument as movable things conceived as appurtenances of a particular place.

References

Drela, Monika. Własność zabytków. Warsaw: Wydawnictwo C.H. Beck, 2003.

Dybowski, Tadeusz. Ochrona własności w polskim prawie cywilnym. Warsaw: Wydawnictwo Prawnicze, 1969.

Gredka, Iwona, and Paulina Gwoździewicz-Matan. “Obrót zabytkami, analiza prawnoporównawcza na podstawie prawa włoskiego, francuskiego, niemieckiego i angielskiego.” In Ochrona zabytków ruchomych w wybranych obcych systemach prawnych, a report prepared as part of Report on the state of legal protection and trends in respect of legal protection of movable monuments in Poland as part of the National Programme for the Protection and Care of Monuments for 2014–2017 commissioned by the National Institute for Museums and Public Collections, ed. P. Stec, 61–92. Opole, 2015.

Gredka, Iwona. Ubezpieczenia dóbr kultury w muzeach i zbiorach prywatnych. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2013.

Grzybowski, Stefan. “Rozdział XI. Przedmioty stosunków prawnych.” In Część ogólna. Vol. 1 of System Prawa Cywilnego, edited by S. Grzybowski, 410–472. Wrocław–Warsaw: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985.

Jakubowski, Olgierd. “Wywóz i przywóz zabytków ruchomych.” In Raport dotyczący stanu ochrony prawnej oraz kierunków zmian w zakresie prawnej ochrony zabytków ruchomych w Polsce, prepared as part of the National Programme for the Protection and Care of Monuments for 2014–2017, commissioned by the National Institute for Museums and Public Collections, edited by K. Zeidler, 231–62. Gdańsk, 2016.

Jamot, Francis, Jean Marx, Martine Audibert, and Sylvie Denante. La protection des immeubles au titre des Monuments historiques 2003. Accessed April 20, 2017. www.culture.gouv.fr.

Katner, Wojciech J. “Rozdział XVII. Przedmioty stosunku cywilnoprawnego.” In Prawo cywilne – część ogólna. Vol. 1 of System Prawa Prywatnego, edited by M. Safjan, 1291–1384. Warsaw: Wydawnictwo C.H. Beck, 2012.

Pasierb, Janusz S. Ochrona zabytków sztuki kościelnej, amended and supplemented edition. Warsaw: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1995.

Przyborowska-Klimczak, Anna. “Międzynarodowa ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturalnego.” Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego3 (2005): 5–21.

Rudnicki, Stanisław. “Komentarz do art. 45 k.c.” In Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, edited by S. Dmowski and S. Rudnicki, 172–76. Warsaw: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2003.

Sienkiewicz, Tomasz. “Administracyjnoprawne warunki ingerencji administracji publicznej w sposób korzystania z obiektów sakralnych Kościoła Katolickiego wpisanych do rejestru zabytków.” Studia z Prawa Wyznaniowego 16 (2013): 301–31.

Trzciński, Maciej. “Ochrona ruchomych zabytków archeologicznych.” In Raport dotyczący stanu ochrony prawnej oraz kierunków zmian w zakresie prawnej ochrony zabytków ruchomych w Polsce, prepared as part of the National Programme for the Protection and Care of Monuments for 2014–2017, commissioned by the National Institute for Museums and Public Collections, edited by K. Zeidler, 87–113 (Gdańsk, 2016).

Wasilkowski, Jan. Prawo rzeczowe w zarysie. Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.

Zeidler, Kamil. “Wartość zabytku jako kategoria normatywna.” In Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, edited by W. Szafrański, 2:37–48. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008.