Social Harmfulness of an Act under Polish Criminal Law
Abstract
The paper presents some considerations regarding the concept of social harm in the Polish criminal law. Legally, it is well known that the reprehensibility of an act, i.e. its social harm, higher than negligible, is a condition for criminal liability and also a factor that determine the seriousness of an offence. Social harm is therefore one of the determinants of a crime. The author draws our attention to the lack of need for statutory regulation, demonstrating the principle nullum crimen sine damno sociali magis quam minimo. It seems that the element of social harm should be included in each generic type of a prohibited act. Thus, it appears sufficient to define a formal crime since the material content is its essential component. No complete elimination of social harm from Polish criminal law is postulated. Given a specific level of harm, certain mechanisms of criminal law are permissible, for example a conditional discontinuance of criminal proceedings. A minimal level of social harm posed by an act would be a prerequisite for discontinuance due to the principle of opportunism.
References
Andrejew I., O „społecznej szkodliwości” w związku z dyrektywami co do wymiaru kary, „Nowe Prawo” 1957, nr 12, s. 8-13.
Beccaria C., O przestępstwach i karach, tłum. E. S. Rappaport, Warszawa 1959.
Bettiol G., Sul metodo della considerazione unitaria del reato, [w:] G. Bettiol, Scritti giuridici, t. I, Padova 1966, s. 388-399.
Bojarski T., Funkcje pojęcia społecznej szkodliwości czynu, [w:] Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego. W świetle kodyfikacji karnych z 1997 r. i propozycji ich zmian, red. Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, Warszawa 2009, s. 19-30.
Bojarski T., Społeczna szkodliwość czynu w projekcie k.k., [w:] Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci Profesora Mariana Cieślaka, red. S. Waltoś, Kraków 1993, s. 71-81.
Cieślak M., Dzieła wybrane, t. III: Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, red. S. Waltoś, Kraków 2011.
Cieślak M., Faktory przestępności czynu w związku z projektem k.k. z 1963 r., [w:] M. Cieślak, Dzieła wybrane, t. V: Prawo karne materialne. Artykuły, studia i inne prace, red. S. Waltoś, Kraków 2011, s. 73-82.
Cieślak M., Pojęcie niebezpieczeństwa w prawie karnym, [w:] M. Cieślak, Dzieła wybrane, t. V: Prawo karne materialne. Artykuły, studia i inne prace, red. S. Waltoś, Kraków 2011, s. 42-54.
Cieślak M., Zbieg warunków negatywnych w postępowaniu karnym, „Nowe Prawo” 1958, nr 9, s. 31-39.
Derlatka M., Społeczna szkodliwość czynu a definicja przestępstwa, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 6, s. 123-127.
Filar M., Co piszczy w prawie. „22”, „Palestra” 1995, nr 5-6, s. 63-64.
Filar M., Co piszczy w prawie. „Półprzestępstwa”, „Palestra” 1995, nr 9-10, s. 53-55.
Filar M., O niektórych ogólnych zasadach odpowiedzialności karnej w projekcie kodeksu karnego, [w:] Problemy reformy prawa karnego, red. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Lublin 1993, s. 15-23.
Filar M., O niektórych ogólnych zasadach odpowiedzialności karnej w projekcie kodeksu karnego z sierpnia 1990 roku - polemicznie, „Państwo i Prawo” 1991, nr 4, s. 80-89.
Frosali R. A., Reato, danno e sanzioni, Padova 1932.
Gałązka M., Społeczne niebezpieczeństwo czynu w komunistycznym prawie karnym Polski Ludowej, [w:] Komunistyczne prawo karne Polski Ludowej, red. A. Grześkowiak, Lublin 2007, s. 135-186.
Gardocki L., Zagadnienia teorii kryminalizacji, Warszawa 1990.
Giezek J., Kłączyńska N., Łabuda G., Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, LEX 2012.
Górniok O., Znikome społeczne niebezpieczeństwo czynu jako podstawa zastosowania art. 49 k.p.k., Wrocław 1968.
Grześkowiak A., Ciepły F., Gałązka M., Hałas R., Szeleszczuk D., Wiak K., Hypś S., Prawo karne, red. A. Grześkowiak, Warszawa 2009.
Herzog A., Czy możliwe jest umorzenie postępowania przygotowawczego in rem wobec znikomej społecznej szkodliwości czynu?, „Prokuratura i Prawo” 2003, nr 5, s. 143-145.
Hypś S., Poglądy Juliusz Makarewicza na przestępstwo, [w:] Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, red. A. Grześkowiak, Lublin 2005, s. 157-189.
Jakubski P., Materialny element przestępstwa i jego znaczenie dla wyłączenia przestępności konkretnego czynu zabronionego, „Prokuratura i Prawo” 2000, nr 12, s. 31-49.
Jędrzejewski Z., Bezprawność jako element przestępności czynu. Studium na temat struktury przestępstwa, Warszawa 2009.
Kaczmarek T., O elementach wyznaczających treść społecznej szkodliwości czynu zabronionego i jej stopień (ekspozycja problemów spornych), [w:] Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Bojarskiemu, red. A. Michalska-Warias, I. Nowikowski, J. Piórkowska-Flieger, Lublin 2011, s. 133-147.
Kaczmarek T., O próbach reinterpretacji pojęcia społecznej szkodliwości czynu w okresie zmian ustrojowych (na marginesie książki Roberta Zawłockiego), [w:] Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Warszawa 2010, s. 121-142.
Kaczmarek T., Sędziowski wymiar kary w PRL w świetle badań ankietowych, Wrocław 1972.
Kochanowski J., Przeciwko pospiesznej kodyfikacji karnej, „Palestra” 1990, nr 8-9, s. 11-18.
Kochanowski J., Redukcja odpowiedzialności karnej. Analiza i ocena założeń kodeksu karnego z 1997 r. na tle innych polskich kodyfikacji karnych. Komentarz, Warszawa 2000.
Kruszyński P., Znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu jako podstawa umorzenia postępowania, [w:] Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2011, s. 37-46.
Kunicka-Michalska B., Zasady odpowiedzialności karnej. Art. 1 § 1 i 2, art. 3-7 KK. Komentarz, Warszawa 2006.
Lanier M. M., Henry S., Crime in Context: The Scope of the Problem, [w:] What is Crime?: Controversies over the Nature of Crime and What to Do about it, Eds. S. Henry, M. M. Lanier, Lanham 2001, s. 1-15.
Lernell L., Wykład prawa karnego. Część ogólna, t. I, Warszawa 1969.
Majewski J., Materialny element przestępstwa w projekcie kodeksu karnego, „Przegląd Sądowy” 1996, nr 6, s. 74-86.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1932.
Makarewicz J., Prawo karne. Wykład porównawczy, Lwów-Warszawa 1924.
Makarewicz J., Wstęp do filozofii prawa karnego w oparciu o podstawy historyczno-rozwojowe, red. A. Grześkowiak, tłum. K. Jakubów, Lublin 2009.
Mantovani F., Diritto penale. Parte generale, Padova 2009.
Marek A., Prawo karne, Warszawa 2011.
Mącior W., Negatywny wpływ marksizmu na polska naukę prawa karnego, „Palestra” 1990, nr 8-9, s. 19-26.
Mącior W., W sprawie reformy prawa karnego, „Państwo i Prawo” 1991, nr 10, s. 89-96.
Mielcarek K., Znikoma społeczna szkodliwość czynu w praktyce prokuratorskiej i sądowej, [w:] Prawo w działaniu. Sprawy karne, t. 5, red. A. Siemaszko, Warszawa 2008, s. 195-239.
Musotto G., Diritto penale. Parte generale, vol. I, Milano 1953.
Nuvolone P., Pericolosita sociale dell’azione, pericolosita sociale del delinquente e problema della legalita, [w:] P. Nuvolone, Trenfanni di diritto e procedura penale. Studi, vol. I, Padova 1969, s. 538-551.
Plebanek E., Materialne określenie przestępstwa, Warszawa 2009.
Rocco A., Il concetto del danno e il concetto del pericolo nel diritto penale, Estratto dalla „Scuola positiva” nn. Agosto, Settembre, Ottobre 1909, Anno XIX, Milano 1909.
Rocco A., Il danno e il pericolo sociale risultante dal reato, Estratto dall’Archivio giuridico „Filippo Serafini”, vol. XII, fasc. 1, Pisa 1909.
Rocco A., L’oggetto del reato e della tutela giuridica penale: contributo alle teorie generali del reato e della pena, Torino 1913.
Solnar V., La nozione di pericolo derivante alla societa dal reato nel diritto penale socialista, „Rivista italiana di diritto e procedura penale” 1962.
Wąsek A., Problematyka zasad odpowiedzialności karnej w okresie prac nad reforma prawa karnego, [w:] O prawo karne oparte na zasadach sprawiedliwości, prawach człowieka i miłosierdziu. Materiały sympozjum nt. reformy prawa karnego zorganizowanego przez Sekcję Nauk Prawnych KUL w Kazimierzu n. Wisła: w dniach 28-30 IV 1988 r., red. A. Strzembosz, Lublin 1988, s. 73-93.
Wyrembak J., Ogólna definicja przestępstwa a opis jego materialnej treści, „Państwo i Prawo” 1993, nr 4, s. 77-81.
Zawłocki R., Pojęcie i funkcje społecznej szkodliwości czynu w prawie karnym, Warszawa 2007.
Zientek J., Karygodność i wina jako przesłanki odpowiedzialności w nowym kodeksie karnym, „Prokuratura i Prawo” 1998, nr 6, s. 7-32.
Zoll A., Materialne określenie przestępstwa, „Prokuratura i Prawo” 1997, nr 2, s. 7-16.
Zoll A., Materialne określenie przestępstwa w projekcie kodeksu karnego, [w:] Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci Profesora Mariana Cieślaka, red. S. Waltoś, Kraków 1993, s. 83-90.
Zoll A., O reformie prawa karnego (W odpowiedzi W. Maciorowi), „Państwo i Prawo” 1992, nr 1, s. 95-99.
Zoll A., Ogólne zasady odpowiedzialności karnej w projekcie kodeksu karnego, „Państwo i Prawo” 1990, nr 10, s. 30-42.
Copyright (c) 2013 Roczniki Nauk Prawnych
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
