The Concept of the Social Market Economy and Economic Policy as the Foundations of Economic Growth in the Federal Republic of Germany, After World War II

Zbigniew Klimiuk

Zbigniew Klimiuk The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Social Science

Keywords: Germany; Social Market Economy; Economic Growth; “German economic miracle”; currency reform; fiscal policy; financial system and monetary policy; foreign trade policy

Abstract

Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej a polityka gospodarcza jako podstawy wzrostu gospodarczego w Republice Federalnej Niemiec po II wojnie światowej

Początek lat 50. zamyka okres odbudowy gospodarek państw Europy Zachodniej zniszczonych na skutek działań wojennych. W większości krajów został już osiągnięty lub nieco przekroczony poziom rozwoju z okresu międzywojennego. Pod względem tempa produkcji RFN znacznie wyprzedziła swoich dotychczasowych głównych rywali ekonomicznych w Europie Zachodniej - Wielką Brytanię oraz Francję. W okresie 1950-1958 średnioroczne tempo wzrostu produkcji wynosiło w RFN 11%, podczas gdy w Wielkiej Brytanii - 2,6, a we Francji - 6,7%. Powojenny wzrost produkcji przemysłowej RFN, umożliwiający osiągnięcie już po kilku latach wyższego niż przed wojną poziomu rozwoju gospodarczego, nie był zjawiskiem nowym w historii gospodarczej Niemiec. Podobna tendencja wystąpiła w gospodarce niemieckiej w latach 20. XX wieku. Procesy te w literaturze ekonomicznej są określane jako „niemiecki cud gospodarczy” i są związane z koncepcją społecznej gospodarki rynkowej (SGR). Teoretyczne podstawy SGR stworzyła Szkoła Fryburska, zwana inaczej ordoliberalną.

References

Barno T., Investment Industry – Has Britain Legged?, “The Banker” 4(1957).

Baum W. C., The French Economy and the State, New Jersey 1957, p. 15-25.

Beaud M., La croissance economique de l’Allemagne de l’ouest (1949-1962), Paris 1965.

Bottiger H., Die Finanzpolitik wahrend des deutschen “Wirtschaftswunders”, ERINA-Studie Oktober 1992.

Dworak E., Kasperkiewicz W., Społeczna gospodarka rynkowa w RFN: koncepcja, zasady działania, polityki gospodarcza i społeczna, Łódź: Omega-Praksis 1995.

Erhard L., Wohlstand für Alle, Dusseldorf 1957.

Fünf Jahre Deutsche Mark – Der Wiederaufbau der westdeutschen Wirtschaft seit der Währungsreform, München 1954.

Gedymin O., Kapitalizm niemiecki, szkice o genezie, rozwoju i teraźniejszości, Białystok 2002.

Gedymin O., Strategie gospodarcze i drogi rozwoju, II Rzeczpospolita, powojenne Niemcy, Tajwan i Chile, Białystok 1999.

Giersch H., Paque K., Schmieding H., The Pading Miracle. Four Decades of Market. Economy in Germany, Cambridge University Press 1992.

Golinowska S., Liberalna reforma w Niemczech zachodnich po II wojnie światowej – wzór dla krajów Europy Wschodniej i Środkowej, „Gospodarka Narodowa” 1990, nr 12.

Grimm K., Socjalna gospodarka rynkowa w RFN: koncepcja, rozwój, problematyka, FFE w Polsce, Warszawa 1992.

Hardach G., Der Marshall-Plan, Auslandshilfe und Wiederaufbau in Westdeutschland 1948-1952, München: DTV 1994).

Internationale Wirtschaftspolitik: Der Marshall-Plan in Deutschland 1947-1952, Schriften des Vereins für Sozialpolitik, red. D. Petzina, Berlin 1990).

Jorg Th. H., Społeczna gospodarka rynkowa, Warszawa: C.H. Beck 1995.

Kaczmarek T. T., [and others], Ludwig Erhard and Social Market Economy, Warsaw: PAN 2004.

Kowalik T., Współczesne systemy ekonomiczne. Powstanie, ewolucja, kryzys, Warszawa: Wyd. Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego 2000.

Neumark F., Grundsatze der Besteuerung In Vergangenheit und Gegenwart, Wiesbaden 1965.

Nowak Z., Zarys czynników rozwoju gospodarczego Niemiec Zachodnich, Poznań: Instytut Zachodni 1960.

Osthues H., Einkommensverhaltnisse und private Gelgkapitalbildung in Westdeutchland 1925-1953, Berlin 1957.

Roepke W., Ein Jahrzent sozialer Marktwirtschaft in Deutschland und seine Lehrem, Kolonia 1958.

Sartorius W. (red.), Socjalna gospodarka rynkowa; jak to robią Niemcy, Warszawa: Fundacja im. Friedricha Eberta 1992.

Swadźba S., Systemy gospodarcze krajów Unii Europejskiej, Katowice: Wyd. uczelniane Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, 1998.

Tomala M., Gospodarka RFN: wczoraj, dziś i jutro, Warszawa: PWE 1979.

Turner I. (Ed.), Reconstruction in Post-War Germany, Oxford 1989.

Vierteljahrshefte zur Wirtschaftsforschung, “Heft” 2(1956).

Wallach H. C., The Mainsprings of the German Revival, Yale University Press 1955.

Wirtschaftspolitisches Wirkungen des Kartellgesetzes, “Wirtschaftsdienst”, August 1958.