The Canonical Provision of the Office of the Pastor
Abstract
Prowizja kanoniczna na urząd proboszcza jest aktem prawnym. W KPK/83 zawarto dwie jej formy: niezależną oraz zależną. Ta druga dotyczy przede wszystkim kleryckich instytutów życia konsekrowanego oraz kleryckich stowarzyszeń życia apostolskiego (kan. 523; 682 § 1). Ustawodawca kodeksowy postawił prowizji kanonicznej konkretne wymogi. Kompetentnym podmiotem do jej dokonania z zasady jest biskup diecezjalny (kan. 523; 525). Kandydat na urząd musi trwać we wspólnocie z Kościołem (kan. 149 § 1), posiadać święcenia prezbiteratu oraz inne przymioty, o których w kan. 521. Do ważności prowizji konieczny jest wakans powierzanego urzędu (kan. 153). Prowizja obejmuje trzy akty: wyznaczenie osoby, nadanie tytułu i objęcie urzędu. Wyznaczenie osoby dokonuje się w sposób nieskrępowany (przy prowizji niezależnej) albo poprzez prezentację lub wybór (przy prowizji zależnej). Nadanie tytułu może być swobodne lub konieczne, w zależności od rodzaju prowizji. Rzeczywiste nabycie kompetencji właściwych proboszczowi następuje wraz z objęciem urzędu. Powierzenia urzędu duszpasterskiego nie należy odkładać bez ważnej przyczyny (kan. 151). Ponadto, powierzenie powinno być dokonane na piśmie w celach dowodowych (kan. 156).
References
Arrieta, Juan I. 2011. „Urzędy kościelne.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 163-195. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
Biskupski, Stefan. 1966. Stanowisko proboszcza w świetle prawa kanonicznego. Płock: Polskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Calvo, Juan. 2011. „Parafie, proboszczowie i wikariusze parafialni.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 440-471. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
Coccopalmerio, Francesco. 2014. “La comunione Ecclesiale. Riflessioni per un confronto tra i due Codici e il Vaticano II sul requisito di comunione dello Spirito di Cristo.” W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, i Bartłomiej Pieron, 9-25. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
D’Ostilio, Francesco. 2000. Il parroco religioso. Origine ed evoluzione storica della parrocchia religiosa. Figura giuridica del parroco religioso. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
De Paolis, Velasio. 1985. “De paroeciis institutis religiosis commissis vel committendis.” Periodica de Re Morali Canonica Liturgica 74, nr 1-3:389-417.
DʼOstilio, Francesco. 1995a. Il diritto amministrativo della Chiesa. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
DʼOstilio, Francesco. 1995b. Prontuario del Codice di diritto canonico. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
Dzierżon, Ginter. 2009. „Przeniesienie z urzędu kościelnego (kann. 190-191 KPK).” Seminare 26:159-170.
Dzierżon, Ginter. 2012. Powierzenie urzędu kościelnego poprzez wybór. Komentarz do regulacji zawartych w księdze I Kodeksu Prawa Kanonicznego. Kraków: Homo Dei.
García, Martin J. 1995. Le norme Generali del Codex Iuris Canonici. Roma: EDIURCLA-Edizioni Istituto giuridico claretiano.
Graczyk, Krzysztof. 2011. „Prawno-społeczna funkcja proboszcza w świetle przepisów prawa Kościoła katolickiego.” Studia Włocławskie 13:71-80.
Krukowski, Józef. 1985. Administracja w Kościele. Zarys kościelnego prawa administracyjnego. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Krukowski, Józef. 2003. „Konkretne akty administracyjne.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 94-160. Poznań: Pallottinum.
Krukowski, Józef. 2005a. „Parafie, proboszczowie i wikariusze parafialni.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 409-463. Poznań: Pallottinum.
Krukowski, Józef. 2005b. „Kuria diecezjalna.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 344-381. Poznań: Pallottinum.
Krukowski, Józef. 2005c. „Biskup Rzymski i Kolegium Biskupów.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 157-174. Poznań: Pallottinum.
Labandeira, Eduardo. 2011. „Procedura przy usuwaniu lub przenoszeniu proboszczów.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 1307-1314. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
Nykiel, Krzysztof. 2014. “L’esclusione dei fedeli dalla comunione con la Chiesa. Aspetti teologii e giuridici.” W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, i Bartłomiej Pieron, 111-129. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Pastuszko, Marian. 2008. Sakrament święceń (kanony 1008-1054). Kielce: Jedność.
Pawluk, Tadeusz. 2002a. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 2: Lud Boży jego nauczanie i uświęcanie. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Pawluk, Tadeusz. 2002b. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 1: Zagadnienia wstępne i normy ogólne. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Sądel, Janusz. 2008. Kanoniczne powierzanie urzędu kościelnego w Kodeksach Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 r. (studium historyczno-prawne). Rzeszów: Bonus Liber.
Sitarz, Mirosław, i Agnieszka Romanko. 2012. „Sede impedita.” W Encyklopedia Katolicka, t. 17, red. Edward Gigilewicz, 1331-1333. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Sitarz, Mirosław. 2004. Słownik prawa kanonicznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Sitarz, Mirosław. 2005. „Przeszkoda w działaniu i wakans stolicy biskupiej.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 272-294. Poznań: Pallottinum.
Sitarz, Mirosław. 2013. „Zarządzanie parafią w sytuacjach nadzwyczajnych.” W Parafia w prawie kanonicznym i w prawie polskim, red. Sławoj Leszek Głódź, Józef Krukowski, i Mirosław Sitarz, 133-154. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Sitarz, Mirosław. 2014. „Sede vacante.” W Wielka Encyklopedia Prawa. T. 2, Prawo kanoniczne, red. Grzegorz Leszczyński, 213-216. Warszawa: Fundacja „Ubi societas, ibi ius”.
Skorupa, Ambroży. 2002. Słuszna autonomia instytutów zakonnych w Kościele łacińskim. Kraków: Salwator.
Sobański, Remigiusz. 1968. „Powierzenie parafii zakonnikom wg motu proprio „Ecclesiae Sanctae”.” Prawo Kanoniczne 11, nr 1-2:61-80.
Sobański, Remigiusz. 2003a. „Urzędy kościelne.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 233-286. Poznań: Pallottinum.
Sobański, Remigiusz. 2003b. „Władza rządzenia.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 212-233. Poznań: Pallottinum.
Warchałowski, Krzysztof. 2000. „Wymogi prawne prowizji kanonicznej w Kodeksie Prawa Kanonicznego Benedykta XV i Jana Pawła II.” Studia Teologiczne. Białystok, Drohiczyn, Łomża 18:431-440.
Żurowski, Marian. 1984. Problem władzy i powierzania urzędów w Kościele katolickim. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Copyright (c) 2016 Kościół i Prawo
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
